بررسی مونودرام و نمونه های آن در ایران بعد از انقلاب (با تکیه بر نقالی)

«مونودرام» به عنوان یک گونه نمایش مستقل از اواخر قرن نوزدهم در اروپا پا به عرصه وجود نهاد. گرچه در دوره های پیش از آن یا همزمان با آن نیز متن هایی نوشته و اجرا می شدند که از بسیاری جهات شباهت هایی با مونودرام داشتند که از این میان می توان به ساتیر، میم، اپیزود، تک پرده ای های تک نفره، مونولوگ، سولی لوک و اَساید، اشاره کرد. «مونودرام» نمایشی کامل و بدون وقفه و فاقد تقطیع های پرده ای بوده و دارای طرح داستانی مختصر، بدون پرداختن به موضوعات فرعی و وجود تنها یک شخصیت اصلی است. موقعیت و فضای آن محدود و ساده و مدت اجرای آن در حداکثر زمانی، معمولا یک ساعت است. این نوع نمایش به دلیل کوتاه بودن زمان اجرا و عدم نیاز به امکانات وسیع، مورد توجه بسیاری از هنرمندان تئاتر دنیا قرار گرفته است. با توجه به این که منشا «مونودرام» در غرب بوده، می توان در نمایش های سنتی ایران نیز نمونه هایی از آن را یافت و پر واضح است که پیدایش نمایش تک نفره در ایران به ابتدای تاریخ نمایش ما یعنی آیین ها و نمایش های سنتی بر می گردد که از آن میان، نقالی است که یک شکل بیان و نمایش فردی است و برخی آن را قدیمی ترین شکل نمایش و مقدمه ی پیدایش نمایش های چند نفری می دانند. نقالان، افسانه ها، اسطوره ها و داستانهای مذهبی را به صورت تک نفره به شکلی نمایشی نقل می کردند. واژگان کلیدی: مونودرام، نمایش تک نفره، نقالی.